HẢI ĐĂNG CÙ LAO XANH

Xác nhận kỷ lục một trong top 5 ngọn Hải Đăng 100 tuổi Hải Đăng Cù Lao Xanh  Đường đi lên Hải Đăng Trạm Hải Đăng Cù Lao Xanh   Ðêm đêm, từ bờ biển Quy nhơn, phóng tầm mắt ra khơi xa, giữa hàng trăm đốm sáng lung linh tựa hoa đăng, khách du lịch sẽ bị cuốn hút vào một ngọn đèn xanh lúc ẩn, lúc hiện, vừa huyền diệu, vừa bí ẩn ... Ðó là ngọn hải đăng Cù Lao Xanh - “Người đẹp trăm tuổi” của TP.Quy nhơn, Bình Ðịnh . Cù Lao Xanh thuộc xã đảo Nhơn Châu - TP. Quy nhơn được xây dựng từ khi nào ? “Lý lịch” của ngọn hải đăng này ra sao thì ít người biết. Ngay cả cơ quan chủ quản đèn biển cũng không có hồ sơ đầy đủ về hải đăng Cù Lao Xanh. Rất may mắn, trong một chuyến đi điền dã, sưu tầm, nghiên cứu ở xã đảo Nhơn Châu, chúng tôi đã sưu tầm được một bài vè khá dài. Qua bài lục bát này, chúng tôi đã cơ bản xây dựng được lịch sử hình thành, xây dựng hải đăng Cù Lao Xanh. Ðến Nhơn Châu, từ ngoài khơi nhìn vào, ngọn hải đăng Cù Lao Xanh sừng sững trên độ cao 120m, uy nghi giữa trời mây. Năm 1890, từ sự kiện một chiếc tàu thủy bị chìm vì đâm phải Hòn Cao (đá ngầm) thuộc khu vực biển Quy nhơn, thực dân Pháp đã quyết định xây dựng ở Thanh Châu (tên gọi cũ của Nhơn Châu) một ngọn hải đăng, đặt tên là Plogam Bir (Cù Lao Xanh). Ðây là một hòn đảo rộng chừng 3,5km2 . Mục đích của người Pháp xây dựng ngọn đèn biển ở Cù Lao Xanh là để hướng dẫn tàu, thuyền ra, vào Cảng Quy nhơn được thuận tiện, an toàn. Thế rồi, theo lệnh của Tòa Khâm sứ Pháp, tất cả quan lại các tổng, huyện đã thực hiện việc bắt dân các xã (mỗi xã 5 người) ra Thanh Châu làm phu xây dựng hải đăng Plogam Bir . …Không đi thì chẳng đặng nào Có đi thì sợ ba đào, lênh đênh…  Hải Đăng Cù Lao Xanh nhìn từ biển vào  Bậc cầu thang trong Hải Đăng Cù lao Xanh Hải đăng Cù Lao Xanh là một sự hòa quyện tuyệt diệu giữa hai phong cách kiến trúc Ðông - Tây ; vừa mang “hơi thở” của trường phái kiến trúc Gô-Tich, vừa có dáng dấp kiến trúc phương Ðông. Kết cấu của hải đăng gồm 4 phần chính, phân bổ hài hòa, hợp lý. Tầng dưới cùng là bậc thang gồm 32 bậc, xây bằng gạch vồ. Vào trong lòng tháp, ta đi lên một cầu thang lượn xoắn ốc là tới tầng chính, nơi để đèn. Ban đầu, đèn dùng bằng gas, vòng quay phải dùng bằng một quả tạ cơ năng làm cho đèn quay. Năm 1957, đèn được thay thế bằng điện (công suất bóng 1000W). Phần trên là một hệ thấu kính, ở giữa đặt một bóng đèn. Năm 1984, đèn lại được thay bằng một hệ thống mô-tơ từ trường. Mô-tơ này điều khiển mâm quay. Mâm quay cấu tạo nhiều lỗ tròn dùng để hạ định tốc độ, được điều khiển bằng một bán dẫn điện tử làm cho tốc độ luôn luôn cố định. Chu kỳ của vòng quay là 12 giây : gồm 3 tia ngắn, 1 tia dài (vì vậy ở xa ta mới thấy đèn nhấp nháy). Tính từ chân tháp lên đỉnh, hải đăng Cù Lao Xanh cao 19m, nhưng vững chắc, kiên cố vì toàn bộ được xây bằng đá tảng lớn (tường dày hơn 1m). Hiện nay, hải đăng Cù Lao Xanh được xếp vào loại hiện đại nhất Việt Nam .